CÁ BỊ STRESS! TẠI SAO? VÀ 3 CÁCH KHẮC PHỤC?

Cá bị stress trong ngành nuôi trồng thủy sản là 1 vấn đề âm thầm nhưng cực kỳ nguy hiểm.

Cá bị stress không chỉ làm chậm quá trình phát triển mà còn khiến cá yếu ớt, dễ mắc bệnh, thậm chí gây thiệt hại kinh tế lớn. Bà con có bao giờ tự hỏi, tại sao cá lại bị stress, và làm thế nào để bảo vệ đàn cá khỏe mạnh? Bài viết này sẽ đi sâu vào các nguyên nhân gây stress, cách nhận biết và những biện pháp khắc phục hiệu quả nhất

I – Cá Bị Stress Do Những Nguyên Nhân Nào?

Stress ở cá chủ yếu bắt nguồn từ 4 yếu tố chính, tạo nên những “áp lực” lớn trong môi trường sống của chúng:

1. 1. Môi trường nước kém chất lượng: Đây là nguyên nhân hàng đầu. Nước thiếu oxy, pH biến động hoặc chứa nhiều chất độc như amoniac, nitrit sẽ trực tiếp gây hại cho cá, làm suy yếu sức khỏe và sức đề kháng dễ làm cá bị stress nhất.
   2. Mật độ nuôi và dinh dưỡng không hợp lý: Nuôi cá quá dày đặc khiến chúng cạnh tranh tài nguyên, đồng thời làm tăng chất thải, gây ô nhiễm. Thức ăn kém chất lượng hoặc thiếu hụt dinh dưỡng cũng trực tiếp ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe tổng thể của cá.
   3. Dịch bệnh và các yếu tố sinh học: Khi bị vi khuẩn, virus, nấm hoặc ký sinh trùng tấn công, cá phải dồn năng lượng để chống chọi, dẫn đến suy kiệt. Ngoài ra, sự hung hăng, xáo trộn trong đàn cũng là nguyên nhân gây stress.
   4. Thao tác kỹ thuật và quản lý vận hành: Các hoạt động như bắt, vận chuyển, san thưa cá không cẩn thận hoặc sử dụng hóa chất không đúng cách đều có thể gây sốc và tổn thương cho cá. Tiếng ồn, rung động mạnh cũng khiến cá hoảng loạn, ảnh hưởng đến hành vi và sức khỏe.

Hình người dân kiểm tra tình trạng cá bị stress 

II –Dấu Hiệu Nào Cho Thấy Cá Bị Stress?

Cách nhận biết cá bị stress sớm nhất sẽ giúp bà con có biện pháp can thiệp kịp thời, tránh những thiệt hại không đáng có. Hãy chú ý những biểu hiện sau:

• • Thay đổi hành vi bơi lội khi cá bị stress: Cá bơi lờ đờ, bơi không định hướng, bơi dựng đứng, bơi xoay vòng, hoặc cạ mình vào thành ao/bể. Một số con có thể bơi giật cục hoặc tìm cách nhảy ra khỏi mặt nước.
  • Cá bị stress sẽ tập trung bất thường: Cá tụ tập ở góc ao, gần mặt nước (thường do thiếu oxy) hoặc nằm im dưới đáy (do mệt mỏi, bệnh). Ngược lại, một số con lại bơi tách đàn, lẩn trốn.
  • Cá bị stress sẽ có hiện tượng bỏ ăn hoặc ăn yếu: Đây là một trong những dấu hiệu rõ rệt nhất khi cá bị stress hoặc đang ủ bệnh. Cá thờ ơ với thức ăn hoặc chỉ ăn rất ít.
  • Hô hấp gấp gáp: Mang cá thở nhanh, mang đỏ hoặc tái nhợt bất thường. Cá có thể ngoi lên mặt nước để “đáp vây” tìm oxy.
  • Thay đổi màu sắc: Màu sắc cơ thể cá nhợt nhạt hơn hoặc sẫm màu hơn bình thường, các vệt màu có thể bị mờ đi.
  • Tổn thương bên ngoài: Vây cụp, vây rách, xuất hiện các vết loét, đốm trắng, nấm hoặc ký sinh trùng trên da và vây. Cá có thể tiết nhiều chất nhầy hơn bình thường.
  • Tỷ lệ chết tăng: Khi stress kéo dài và nghiêm trọng, hệ miễn dịch của cá sẽ suy yếu trầm trọng, dẫn đến việc cá dễ mắc bệnh và tỷ lệ chết có thể tăng đột ngột.Hình cá khỏe, đớp mồi mạnh sau khi sử dụng sản phẩm điều trị cá bị stress tại ao nuôi cá của Công ty CP SX TM Aqua-Vina

III. Các Biện Pháp Khắc Phục Và Phòng Ngừa Hiệu Quả Cho Cá Bị Stress

Phòng bệnh hơn chữa bệnh, và trong trường hợp stress, việc chủ động phòng ngừa là cực kỳ quan trọng để đảm bảo sức khỏe và năng suất cho đàn cá.

1. Quản lý và Cải thiện Chất lượng Nước khi cá bị stress:

• • Kiểm tra nước định kỳ: Sử dụng bộ test nước để theo dõi chặt chẽ các chỉ số quan trọng như pH, oxy hòa tan (DO), Amoniac, Nitrit, độ kiềm. Ghi chép lại để theo dõi sự biến động.
  • Duy trì O₂ ổn định: Sử dụng máy sục khí, quạt nước để đảm bảo oxy luôn đủ cho cá, đặc biệt vào ban đêm hoặc những ngày thời tiết oi bức.
  • Kiểm soát pH khi cá bị stress: Điều chỉnh pH về ngưỡng tối ưu cho từng loài cá. Có thể dùng vôi (Ca(OH)2​) hoặc các sản phẩm nâng/hạ pH chuyên dụng.
  • Xử lý chất độc: Định kỳ sử dụng chế phẩm sinh học (vi sinh) để phân hủy chất thải hữu cơ, giảm Amoniac, Nitrit. Thay nước ao/bể đúng cách, từng phần (khoảng 20-30% lượng nước) để tránh sốc cho cá.

2. Đảm bảo Mật độ Nuôi Hợp lý khi cá bị stress:

• • Không nuôi cá quá dày đặc để tránh cạnh tranh tài nguyên và ô nhiễm môi trường nước.
  • Thực hiện san thưa, phân cỡ cá khi cần thiết để giảm áp lực lên đàn cá và tạo không gian sống thoải mái.

3. Cung cấp Dinh dưỡng cho cá bị stress khoa học:

• • Chọn thức ăn chất lượng cao, đầy đủ dinh dưỡng và phù hợp với từng giai đoạn phát triển của cá.
  • Cho ăn đúng liều lượng, tránh dư thừa gây ô nhiễm môi trường nước.
    1. Bổ sung vitamin tổng hợp, đặc biệt là Vitamin C, và khoáng chất vào thức ăn để tăng cường sức đề kháng, giúp cá chống chọi tốt hơn với chứng cá bị stress. Các sản phẩm men vi sinh cũng giúp cá tiêu hóa tốt hơn, hấp thu dinh dưỡng hiệu quả, từ đó tăng cường sức khỏe tổng thể.
       4. Giảm thiểu Tác động từ Thao tác Kỹ thuật:
       • Thao tác nhẹ nhàng, cẩn thận khi thu hoạch, vận chuyển, san thưa cá để hạn chế tối đa các tổn thương vật lý.
       • Sử dụng vợt, dụng cụ phù hợp, có bề mặt nhẵn để tránh làm trầy xước cá.
       • Hạn chế tiếng ồn lớn, các rung động mạnh gần khu vực nuôi, đặc biệt trong những giai đoạn cá nhạy cảm như mới thả hoặc đang bị bệnh.
       5. Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh:
       • Áp dụng các biện pháp an toàn sinh học nghiêm ngặt trong suốt quá trình nuôi.
       • Cách ly cá mới nhập trong một thời gian nhất định trước khi thả vào ao nuôi chính để quan sát và đảm bảo chúng không mang mầm bệnh.
       • Thường xuyên quan sát đàn cá để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường của bệnh tật.
       • Sử dụng thuốc thủy sản và hóa chất phòng trị bệnh đúng liều lượng, theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc chuyên gia, tránh lạm dụng gây kháng thuốc hoặc sốc cho cá.
  • IV – Kết luận:
  • Việc hiểu rõ nguyên nhân cá bị stress, biết cách nhận diện các dấu hiệu và áp dụng các biện pháp khắc phục hiệu quả là chìa khóa để duy trì một vụ nuôi thành công. Stress không chỉ làm giảm năng suất mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của bà con. Bằng cách chủ động quản lý môi trường, dinh dưỡng và các yếu tố bên ngoài, chúng ta có thể tạo ra một môi trường sống tối ưu, giúp đàn cá luôn khỏe mạnh, phát triển tốt và mang lại hiệu quả kinh tế cao.
  •           Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn chuyên sâu về các giải pháp quản lý stress và sản phẩm thuốc thủy sản chất lượng, giúp đàn cá của bà con luôn tràn đầy sức sống!