Dấu hiệu bệnh gan thận mủ và 5 cách xử lý hiệu quả

Cá là đối tượng nuôi chủ lực trong ngành thủy sản Việt Nam. Tuy nhiên, trong quá trình nuôi, cá thường xuyên đối mặt với nhiều loại bệnh nguy hiểm, trong đó bệnh gan thận mủ được xem là một trong những nguyên nhân chính gây hao hụt sản lượng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả kinh tế. Vậy làm sao để nhận biết sớm bệnh này? Cách xử lý hiệu quả là gì? Bài viết sau sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan và giải pháp tối ưu nhất cho vấn đề này.

I- Bệnh gan thận mủ ở cá: Khái niệm và mức độ nguy hiểm

Đây là một trong những bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng do vi khuẩn Gram âm gây ra. Các tác nhân phổ biến bao gồm Aeromonas hydrophila, Pseudomonas sp., E. ictaluri, và Clostridium. Bệnh có thể xuất hiện quanh năm nhưng thường bùng phát mạnh vào mùa mưa, thời điểm giao mùa hoặc khi môi trường nước bị ô nhiễm.

Đáng báo động, tỷ lệ chết có thể lên đến 70–100% ở cá giống, gây thiệt hại nặng nề cho người nuôi.

II- Dấu hiệu nhận biết cá mắc bệnh gan thận mủ

1. Dấu hiệu bên ngoài

-Bơi lờ đờ, tập trung nhiều ở góc ao hoặc gần nguồn nước cấp.

-Thân xẫm màu, mất nhớt, vảy dễ bong tróc.

-Mắt lồi, hậu môn sưng đỏ, đôi khi xuất huyết vùng bụng hoặc gốc vây.

-Xuất hiện các vết loét hoại tử ở thân, nhất là phần bụng và hai bên thân.

2. Dấu hiệu bên trong

-Gan sưng to, màu nhạt hoặc có dấu hiệu hoại tử.

-Thận bị sưng, đôi khi hóa mủ, tạo thành các hạt trắng hoặc mảng nhầy trắng.

-Ruột viêm, có thể xuất huyết hoặc chứa dịch nhầy bất thường.

-Dịch ổ bụng có màu trắng đục, đôi khi có mùi hôi.

(Hình cá bị bệnh gan thận mủ)

III- Nguyên nhân cá bị nhiễm bệnh gan thận mủ

Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp phòng bệnh tốt hơn. Các yếu tố thường gây ra bệnh bao gồm:

          -Môi trường nước ao nuôi ô nhiễm, giàu chất hữu cơ, độ pH biến động.

          -Mật độ nuôi quá dày, thiếu oxy hòa tan, khí độc tích tụ.

-Bị suy giảm sức đề kháng do thay đổi thời tiết đột ngột.

          -Thức ăn kém chất lượng, dễ nấm mốc hoặc tồn dư kháng sinh.

          -Vi khuẩn cơ hội phát triển mạnh trong điều kiện môi trường không ổn định.

IV- Cách phòng ngừa bệnh gan thận mủ trên cá hiệu quả và bền vững

Khi phát hiện cá có dấu hiệu mắc bệnh, người nuôi cần nhanh chóng can thiệp bằng các biện pháp phù hợp. Dưới đây là 5 cách xử lý được chuyên gia khuyến cáo:

1. Cách ly và giảm mật độ 

Ngay khi phát hiện thủy sản có dấu hiệu bệnh, cần cách ly để tránh lây lan. Đồng thời, giảm mật độ trong ao giúp cải thiện oxy hòa tan và giảm stress cho cá khỏe.

2. Xử lý môi trường nước ao

                    -Thay nước từ từ (30–50%), kết hợp sử dụng vôi nông nghiệp (CaCO₃) liều 7–10 kg/1.000 m³ nước.

                    –Dùng chế phẩm vi sinh để phân hủy chất hữu cơ, ổn định môi trường ao nuôi.

3. Sát khuẩn và kháng sinh điều trị

Đây là biện pháp chủ lực trong việc điều trị bệnh. Aqua-Vina cung cấp nhiều sản phẩm chuyên biệt giúp điều trị hiệu quả:

–Flo 2000: Chứa hoạt chất Florfenicol  – phổ kháng khuẩn rộng, hiệu quả cao trong điều trị bệnh gan thận mủ do vi khuẩn Gram âm.

+Cách dùng: Phòng bệnh (Sử dụng 500g/10 đến 20  tấn cá hoặc 500 kg đến 1000kg thức ăn liên tục trong 3 ngày. Trị bệnh (Sử dụng liều gấp đôi, liên tục 3 ngày).

–Cobactrime 480: Kết hợp Sulfamethoxazole và Trimethoprim – tăng khả năng diệt khuẩn sâu bên trong gan và thận. Điều trị viêm đường tiêu hóa, dạ dày, ruột, hô hấp, viêm gan thận, đẹn.

+Cách dùng: 1 g dùng cho 40 kg thể trọng.

–Doxy 20: Thành phần Doxycycline – giúp trị tận gốc các vi khuẩn gây hoại tử nội tạng. Đặc trị xuất huyết, trắng gan, trắng mang, đẹn cá.

+Cách dùng: Phòng bệnh (1L/20 tấn cá hoặc 5ml/kg thức ăn). Trị bệnh (1 L/10 tấn cá hoặc 10ml/kg thức ăn).

–Enro 35: Thành phần Enrofloxacin  – kháng sinh thế hệ mới, hiệu quả nhanh, ít gây kháng thuốc. Điều trị bệnh xuất huyết, phù nề, hoại từ gan, thận mủ.

+Cách dùng: 1L/2 tấn cá hoặc 1 L/1 tấn thức ăn.

4. Bổ sung vitamin và men tiêu hóa

                    –Sử dụng vitamin C, vitamin tổng hợp giúp tăng sức đề kháng.

                    –Bổ sung men tiêu hóa (vi sinh đường ruột) hỗ trợ hệ tiêu hóa, tăng khả năng hấp thu thuốc.

5. Quản lý dinh dưỡng và theo dõi sát cá nuôi

                    –Chọn thức ăn chất lượng cao, giàu dinh dưỡng, không nấm mốc.

                    –Theo dõi biểu hiện hàng ngày. Ghi nhật ký bệnh để điều chỉnh kịp thời phác đồ điều trị.

V-Phòng bệnh hơn chữa bệnh

Bên cạnh xử lý, người nuôi nên thực hiện tốt các biện pháp như:

–Cải tạo ao kỹ trước khi thả giống.

-Sử dụng con giống khỏe mạnh, có nguồn gốc rõ ràng.

–Định kỳ sát trùng ao nuôi và trộn men vi sinh vào thức ăn.

–Giám sát chất lượng nước ao thường xuyên: pH, DO, NH₃, H₂S, nhiệt độ…

VI-Kết luận: Nâng cao hiệu quả điều trị bệnh 

Với những dấu hiệu dễ nhận biết, người nuôi cần cảnh giác và chủ động áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp. Việc sử dụng các sản phẩm chuyên trị như Flo 2000, Cobactrime 480, Doxy 20 và Enro 35 của Aqua-Vina không chỉ giúp điều trị hiệu quả mà còn góp phần nâng cao nâng suất.

Chăm sóc đúng cách chính là chìa khóa thành công bền vững trong nghề nuôi thủy sản!